Impèriu coloniale frantzesu: diferèntzias tra is versiones
Content deleted Content added
Pàgina creada cun '{{coord|format=dms|display=title}} {{Variant|LSC}}S''''impèriu coloniale frantzesu''' si costituat dae colònias, protetorados e territòrios mandatàrios camba de mare chi…' |
No edit summary |
||
Lìnia 1:
{{coord|format=dms|display=title}}
{{Variant|LSC}}
{{Variant|LSC}}S''''impèriu coloniale frantzesu''' si costituat dae colònias, protetorados e territòrios mandatàrios camba de mare chi istaiant suta poderiu de sa [[Frantza]] a comintzare dae su de 16 sèculos sighende. generalmente si faghet sèberu intre su ''primu impèriu coloniale'', chi at esistidu fintzas a su 1814, annu cando sa prus parte fiat istada pèrdida, e su ''segundu impèriu coloniale'' chi aiat comintzadu cun sa conchista de [[Algeri]] in su 1830. Su segundu impèriu est agabbadu a pustis de sa pèrdida de gherras sambenosas in [[Vietnam]] (1955) e in [[Algeria]] in su (1962). In aterùe sa [[decolonizatzione]] est acontessida a pustis de su 1960 in manera paghiosa. ▼
[[File:France colonial Empire10.png|thumb|280x280px|Impèriu coloniale frantzesu]]
▲
Competende cun [[impèriu coloniale ispagnolu|Ispagna]], [[impèriu coloniale portughesu|Portugallu]], is [[impèriu coloniale olandesu|Provìntzias Unidas]] e a fatu s'[[Inghilterra]], sa Frantza aiat comintzadu a istabilire colònias in [[Nordamèrica]], [[Caràibes]] e [[Ìndia]] in su de 17 sèculos. Unas cantas gherras contra [[Rennu Unidu|Britànnia Manna]] e àteros poderios mannos europeos durante su de 18 sèculos e sos primìtzios de su de 19 aiant tentu resurtu in sa pèrdida agiomai totale de totu is conchistas. Sa Frantza aiat torradu a pònnere impare unu impèriu nou aprossimadamente a fatu de su 1850, cuntzentrende·si prus che totu subra s'[[Àfrica]], comente fintzas s'[[Indotzina]] e su [[Patzìficu de su sud]]. Sos republicanos, a primìtziu contràrios a s'impèriu, si fiant fatos sustenidores isceti cando sa [[impèriu coloniale tedescu|Germània]] aiat incomintzadu a si fàghere s'impèriu coloniale de cosa sua. Cun s'isvilupu, s'impèriu nou aiat achiridu rolu de cummèrtzios cun sa [[Frantza]], mascamente cun sa produtzione de matèrias primas e ainas de manìgiu, ma fintzas aiat dadu àrchidu a sa madrepàtria isparghinende·nde sa tzivilizatzione, sa limba e sa religione. Is colònias dd'aiant fintzas aprovistada de òmines durante in duas gherras mundiales.
| |||