Sacru Romanu Impèriu: diferèntzias tra is versiones

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Lìnia 1:
{{Variant|LSC}}
[[File:Holy Roman Empire at its territorial apex (per consensus).svg|thumb|278x278px|Sacru Romanu Impèriu in su tempus de màssima istèrrida]]
Su '''Sacru Romanu Impèriu''' (962 dp.C. - 1806), est istadu un'acabiddada de territòrios de s'[[Europa tzentrale]], [[Europa otzidentale|otzidentale]] e in mesura minore [[Europa meridionale|meridionale]] naschidunàschidu in s'[[arta Edade Mèdia]] chi s'at agatadu pro casi unu millènniu.
 
A annu de fundatzione si cunsìderat gèneralmente su 962, data de s'incoronatzione de [[Otone I]]. S'impèriu de Otone difatis eredaiat manna parte de s'[[Impèriu carolìngiu]], ma non sa [[Francònia]] otzidentale, chi beniat a èssere aprossimadamente sa Frantza de oe in die. Comente si siat una parte bona de s'istoriografia de [[limba italiana]] e [[frantzesa]] incluet in s'istòria de su [[Sacru Romanu Impèriu]] fintzas s'[[Impèriu carolìngiu]], cunsiderende·nchende duncas s'incoronazione de [[Càrolu Mannu]] in su 800 che a data de cumintzu. Petzi in su [[1512]] suta de s'imperadore [[Massimilianu I]] sa ditzione Sacru Romanu Impèriu de sa Natzione Germànica (in [[Limba tedesca|tedescu]] ''Heiliges Römisches Reich Deutscher Nation'', in [[Limba latina|latinu]] ''Imperium Romanum Sacrum Nationis Germanicae''), giai atestada dae su 1417, est istada impreada in un'atu de su soberanu, su preàmbulu de dispidida in su Reichstag de [[Colònia]]. Sa titolatura de s'imperadore, in onni manera, no at cambiadu, abarrende fintzas a su 1806 "Romanorum Imperator semper Augustus", chene relatos germànicos.
 
In teoria s'imperadore depiat èssere sa màssima autoridade polìtica de su mundu abitadu, superiore a totu sos res e aparigiadu (o superadu, segundu de sas bisuras polìticas) solu de su paba, chi fiat giamadu a guvernare sa cristianidade in sas matèrias chi pertocaiant sa fide. In sos fatos però carchi cosa chi si potzat nàrrere sighiat custa punna, fiat segudadusegudada petzi cun [[Càrolu Mannu]], chi però non teniat giurisditzione dereta in unas cantas terras cristianas, comente s'[[Inghilterra]]. Dae [[Otone I|Otone I de Sassònia]] a in antis, s'impèriu guvernaiat petzi a sa Germània e pro unu perìodu minore partes de s'[[Itàlia]] e de unas àteras terras europeas. Su primu a agiùnghere su tèrmine "sacru" a su costumadu "imperuimpèriu romanu" est istadu [[Fidericu Barbaruja]]: issuisse cumparet in una lìtera de su 1157, chi pediat a sos capotatzos de s'impèriu agiudu contra de sas tzitades [[Lombardia|lombardas]].
 
S'impèriu at tocadu su màssimu de sa potèntzia in sa [[Bàscia Edade Mèdia]] – cando costituiat in paris cun su Pabadu unu de sos duos pòderes universales – e est istadu formalmente isfatuiscontzadu in su [[1806]].