Revisione de is 20:30, 29 Nad 2009 modìfica Mattafalluga (cuntierra \| contributziones) 10,259 edits No edit summary ← Càmbiu in segus		Revisione de is 20:42, 29 Nad 2009 modìfica annulla Mattafalluga (cuntierra \| contributziones) 10,259 edits No edit summary Càmbiu in antis →
Lìnia 1: [[File:~~Cartina~~Judicats_Sardes.jpg‎ ~~dei quattro Regni Sardi.jpg~~\|thumb\|left\|Sos bator giuigados]]Sos giuigados sardos fiant bator rennios chi pro manna parte de s'[[Edade de Mesu]] pretziant sa [[Sardigna]]. Issos si naraiant: [[Giuigadu de Calaris]] o Pluminos [[Giuigadu de Torres]] o Logudoro [[Giuigadu de Arborea]] [[Giuigadu de Gaddura]] Lìnia 7: =Istoria= S'origine de sos giuigados no est meda crara. Cun Giustinianu, in su 534 p.C. sa [[Sardigna]] fiat intrada a faghere parte de s'[[Imperiu Romanu de Oriente]], chi d'aiat conchistada de sos Vandalos e nd'aiat fattu una de sas sette provintzias de s'esarcadu de Africa, pretzida ancora in bator territorios (Partes), chi diant aere diventados bator rennios indipendentes. Cun sas lompidas semper prus fitanias de sos arabos chi in pagu tempus fiant ammanniende a giru de tottu su Mediterraneu sos territorios issoro, sos bizantinos si faghiant semper prus dibiles pro ite no scetis deppiant difendere sos territorios pigados cun Giustinianu, ma s'esistentzia de s'imperiu matessi. Aici, a cara de su VIII seculu sos rapportos cun [[Costantinopolis]] fiant giai meda raros e sa provintzia sarda deppiada acarare a sola sos attaccos inimigos. No s'ischet de pretzisu commente siat sutzediu su passagiu a sos bator istados indipendentes, ni cando s'isula appat iscontzadu de tottu sos rapportos cun sos bizantinos, ma a partire de su IX seculu sos giuighes benent nominados in documentos Francos e de sos pabas. Lìnia 20: Tesi allena: custa teoria atzappat fundamentu in su fattu ca in sa corte de su giuigadu de Torres bi fiant medas usos marovingios e carolingios. S'inbestidura de renniu diat essere bennida a opera de sos francos in su IX-X seculu a pustis de sa difesa impari de Corsica (a su tempus frantzesa) e Sardigna Tesi ammesturada: custa tesi abbaidat sas tres giai descrittas fundias impares. Unu brancu nobile bizantinu lassadu a guvernare chi s'imparentaiat cun sardos. Su sparìgu de s'autoridade tzentrale de Caralis diat aere bennida de una imbestidura de sos Francos a pustis de sas gherras contra de sos Arabos. [[Category:Sardigna]] [[Category:Edade de Mesu]]

Judicadu sardu: diferèntzias tra is versiones