Sa pramma pintada

Custu artìculu est iscritu cun sa grafia Limba Sarda Comuna. Abbàida sas àteras bariedades gràficas:

campidanesu · logudoresu · nugoresu

Sa pramma pintada est una tècnica artesanale chi si basat subra s'impreu de fògias de pramma segadas e intritzidas s'una cun s'àtera. Sas prammas intritzidas benint impreadas mescamente in Europa meridionale in s'àmbitu de su ritu de sa domìniga de sas prammas, die in ue Gesùs, pro sa traditzione cristiana, aiat fatu s'intrada sua in Gerusalemme, acollidu dae su pòpulu cun ramos de pramma.

Traballadura de sas fògias de pramma

Collida

Ogetu litùrgicu in prammas intritzidas espostu in su museu de Elche

sa matèria prima pro custa genia de traballadura sunt sas fògias de pramma, largas e puntudas, chi s'isvilupant a ventàlliu partende dae su tenaghe chi las collegat a su truncu. Sa collida de custas fògias est unu traballu chi bisòngiat de li dare cara pro no arruinare s'àrbore; s'impreant in gènere fundos agrestes. S'època prus dèchida a sa collida est sa fine de s'istiu.

Ogetos de impreu comunu in fògias de pramma

Intre sos trastes e sos ogetos chi cun tècnicas diferentes de traballu benint creados fatu-fatu partende dae sas fògias de pramma faghet a ammentare:

Ampulla aforrada cun fògias de pramma

• De domo:
  • cuntenidores pro alimentos,
  • cofas e còrbulas pro su trasportu de àteros ogetos,
  • iscobas, a bortas cun sa màniga in linna,
  • trastes pro allumingiare su fogu,
  • istojas e tapetes,
  • sediles e iscannos,
  • bàntzigos pro pipios.
• Trastes agrìculos:
  • bonetes pro òmines e animales,
  • cofas de apicare a coddu de sos animales pro nche pònnere s'addescu,
  • isportinos de formas e funtziones diferentes, mescamente pro animales de soma.

Ispainadura

Sa pramma pintada: intretzu cun duas unfraduras

Sardigna

Sa pramma pintada est un'ogetu rituale traditzionale fatu de ramos de pramma segados e intritzidos, impreadu in sa domìniga de sas prammas. S'arte de s'intretzu in Sardigna, nàschida dae sa traballadura de fundos ispontàneos dèchidos a custu tratamentu (sa pramma nana l'ant impreada giai dae sa preistòria), si fiat isvilupada in orìgine pro netzessidades familiares e mescamente pro sa realizatzione de ogetos de impreu fitianu, afirmende·si a pustis fintzas in su cultu religiosu. A diferèntzia de cuddos pro sa famìlia, sos intretzos fatos cun punnas religiosas fiant ocasione de traballu in grupu pro sos intritzidores.

Ligùria

Sa produtzione de manufatos de pramma intritzida est fintzas ispainada in Ligùria. In particulare in Bordighera sunt tìpicos sos Palmureli, prammas intritzidas chi benint beneitas sa die de Domìniga de sas Prammas e chi sos artesanos locales frunint dae sèculos a su Vaticanu pro custa tzelebratzione.

Valèntzia

Fintzas in Valèntzia sos manufatos de pramma intritzida tenent una traditzione longa meda. In Elche, in su Museu de su Palmeral, bi sunt setziones dedicadas a custa produtzione tìpica

Lìbia

In medas paisos africanos sas fògias de prammas las impreant pro prodùere ogetos de impreu comunu. In particulare in Lìbia unos cantos tzentros abitados si sunt in su tempus ispetzializados in sa produtzione de bursas, còrbulas e istojas impreende custu materiale.

Bibliografia

• (IT) Maria Nevina Dore e Ignazio Orrù, Sa pramma pintada: la cultura della palma in Sardegna, Aristanis, S'Alvure, 2015, ISBN 978-88-95701-36-3, OCLC 914253013, SBN IT\ICCU\CAG\2047699.
• (IT) La Domenica delle palme e il rito ebraico di Soukkhot: storia di una tradizione giudaico-cristiana (PDF), in italia.listephoenix.com.
• (CA) Antoni Barber Vallès e Ismael Guardiola i Mora, Rams de palma blanca: l'artesania de la palma blanca al migjorn valencià, València, Fundació Bancaixa, 1996, ISBN 978-84-88715-55-5, OCLC 807250027. URL consultadu su 26 freàrgiu 2022 (archiviadu dae s'url originale su 12 maju 2013).