Kurdistan

Artìculu in LSC

Su Kurdistan o Curdistan est una regione geogràfica e culturale chentza trèmenes pretzisos de s'Oriente Mèdiu, chi definit s'àrea in ue s'agatat bìvida in majoria de su pòpulu curdu. S'impitu oe in die de su faeddu Kurdistan est allindadu a inditare is bator cantones chi ddu cumponint, ispartzidos intre is territòrios de sa Turchia sud orientale, sa Sìria e s'Irak de norti e s'uestu de s'Iran.

Mapa de su Kurdistan

S'àrea tenet istèrrida intre 190.000 e 390.000 km2 e contat populatzione de unos 28 milliones de bividores.

Unas cantas organizatziones natzionalistas curdas punnant a criare unu istadu natzionale curdu indipendente, aunende is àreas a majoria de bividores curdos. Àteros grupos polìticos tenent a obietivu su de fàghere balangiare istatutu de autonomia a is regiones bàrias in intro de is làcanas de is istados chi giai s'agatant.

Reconnoschimentos polìticos

Su Kurdistan irachenu est istadu su primu a lòmpere a sa ràgia de s'autonomia in su 1970, a sighidu de unu acòrdiu cun su guvernu irachenu. S'istatutu est istadu pois torradu a cunfirmare in su 2005, cun s'ordìngiu - a fatu de sa segunda gherra de su golfu - de sa repùblica federale.

Sa provìntzia cun nùmene de Kurdistan chi s'agatat in Iran non godit imbetzes de autonomia peruna. In Sìria is curdos cumbatentes in sa gherra tzivile sunt istados capatzos de pigare cuntrollu de manna parte de is territòrios de su norti-estu, comente is fortzas fideles a al-Assad si sunt retiradas a cumbatere aterue. Est pro custa resone chi, aende istabilidu guvernu propiu, cherint como chi ddis siat dada autonomia in una Sìria democràtica, o fintzas s'indipendèntzia. Su Kurdistan turcu est intames una regione non uffitzialmente reconnota: is bividores suos, mancari rapresentent unu 18% de sa populatzione de s'istadu, no godint de perunu cunsideru polìticu chi nde amparet sa cultura o sa limba (in Turchia petzi su turcu est limba uffitziale). Economicamente est s'àrea prus incuida de Turchia.

Totu su Kurdistan sunfrit de discriminatziones bàrias e sos bividores, mescamente in is deghinas de annos colados, sunt istados sugetos a cumbènidos de limpiadura ètnica.