Custu artìculu est iscritu in sa grafia nugoresa. Abbàida sas àteras bariedades gràficas:

campidanesu · LSC · logudoresu

Coordinadas: 42°04′01.69″N 1°18′51.08″E / 42.067136°N 1.31419°E42.067136; 1.31419

Oliana est' una viddha ispañola, i'ssa provinćia dess'Alto Urgel, in Kataloña. Prossa ɔonta dessu 2009, sa populašìone hìdi de 1.976 pessònes. Este sa sicundha viddha prus popula' dessa provinća, dopo sa kapitale Seo de Urgel. In Sardiña b'este sa viddha de Ulìana, đemmella' in Oliana katalana. Vinđias i'kue b'hìdi unu ɔasteddhu.

Istoria modìfica

Nasɔìa assu tempu'r desso'r Romanos, sa viddha acia' parte dessa Contea de Urgel. Sa viddha s'e'r forma' attundhu assu ɔasteddhu de Oliana. ɔAndho b'hi's sa ġerra ɔontra Juvanne II de Kastiglia, est'ista' difesa dae Ramon del Brull. I'ssu 1569, sa populašìone est'ista' isperdia dae sa pesta. ɔAndho b'i' ssa ġerra 'esso'r Messadores, sa viddha aviad' ađđiudàu a ke torrar' a piɔare sos ɔasteddho'r de Opul-Perillos e de Salses, i'ssa provinća de Rosellon. I'ssu 1642 aviad'hattu unu dinare propriu suo. I'ssu 1810, ɔandho b'hi' ssa Ġerra de Indipendhenšìa Ispañola, est ista' okkupa' dae sas troppa'r Vrančesas. ɔAndho b'hi' sa Prima Ġerra Karlista, sa viddha est'istà affortiɔa' e lassa' pro dua'r vorta'r dae su populu.

Monumentos modìfica

Dessu ɔasteddhu antiɔu de Oliana no abbarra' belle ke nuddha. Sa kresia antiɔa dedika' a Sant'Andria, ɔi idi sa kresia 'essu ɔasteddhu e'r de istile Romaniku. Vrabbika' i'ssu sékkulu XI, est' ista' kunsakra' intra su 1037 e su 1040. Es' ɔumposta dae una navada kukkuđđia' dae una bòveda a arɔu. S'abside este unu mesu kirku, joɔàu ɔin arkittos. Su ɔampanile est' a base kuadra. Un àttera kresia de istile Romaniku este ɔussa de Santa Eulalia de les Anoves. Sa navada sua es' tanka' dae un'abside a mesu kirku ɔi'ssu ɔampanile a ɔostas. I'fforas dessa viddha b'este unu putthu largu 5,45 m ɔi venia' trattàu pro ɔusservare s'àstraġu. In intro'r dessu sartu de Oliana b'es' sa diġa de Oliana, vrabbika' i'ssu rivu Segre.

Usos modìfica

Sa hesta manna de Oliana est'in Aġustu. I'sso'r meses de Làmpadas e Trìvulas b'es' sa Gara 'essos Poeta'r Đovanos.

Ekonomia modìfica

Parte dessa populašione dipendhede ekonomikamente dae una vràbbika de makkinas prossa dommo. Sa patata es' su prodottu prus kultivàu.

Referenšias modìfica