Custu artìculu est iscritu cun sa grafia Limba Sarda Comuna. Abbàida sas àteras bariedades gràficas:

campidanesu · logudoresu · nugoresu

Su Printzipeddu (Le Petit Prince) est unu contu de Antoine de Saint-Exupéry, su prus connotu de sa produtzione literària sua, publicadu su 6 abrile de su 1943 in Noa York dae Reynal & Hitchcock in sa tradutzione inglesa (The Little Prince, traduidu dae su frantzesu dae Katherine Woods) e calicuna die a pustis, semper dae Reynal & Hitchcock in s'originale frantzesu. Petzi in su 1945, a pustis de s'iscumparta de s'autore, est istadu publicadu in Parigi, Frantza, dae sa domo editora Gallimard[1][2]. Testu e disinnos sunt istados realizados in logos vàrios de Noa York, sa parte manna in sa residèntzia Bevin House de Asharoken, Long Island[3].

Òperas de Antoine de Saint-Exupéry in su Musée de l'Air et de l'Espace de Bourget, Parigi

Trama modìfica

Unu pilota, rutu cun s'aparèchiu suo in su desertu de su Sahara, addòbiat a unu pipiu chi ddi pedit «Mi disènnias una berbeghe?». Ispantadu, a pustis de vàrios tentativos non resèssidos, su pilota disènniat un'iscàtula, narende chi sa berbeghe disigiada est a intro; su pipiu atzetat in fines su disinnu. A pagu a pagu, faghent amighèntzia, e su pipiu ispricat de bìvere a subra de de un'asteròide mannu, in ue istant petzi issu, tres vulcanos (unu istudadu) e una rosa, pitichedda e bantaghera meda, chi issu curat.

Su printzipeddu contat chi, in su biàgiu suo pro s'ispàtziu, at connotu a personàgios chi dd'ant imparadu cosas medas. S'incuru pro sa rosa sua dd'at fatu sufrire meda, ca s'ispissu at ammustradu unu caràtere difìtzile. Como chi est a tesu, issu iscoberit a bellu a bellu chi dda boliat bene, e chi fintzas issa ddu boliat, ma chi non si cumprendiant. Su printzipeddu, bènnidu dae s'asteròide B-612, teniat bisòngiu de una berbeghe pro dda fàghere pàschere in is matas de baobab in antis chi crescherent tropu e atogarent su praneta suo.

 
Sa Bevin House de Long Island, una de is residèntzias in ue su libru est istadu iscritu in s'istiu e atòngiu de su 1942.

Bisitende cada praneta dae s'asteròide 325 a su 330 su printzipeddu si nch'andat cun s'idea chi is mannos siant istròlicos meda. In su biàgiu suo addòbiat a:

  • unu rei betzu e assoladu, chi amat dare òrdines a is sùdditos suos (mancari siat a solu in su praneta);
  • unu bantageri chi pedit isceti de èssere aplaudidu e ammiradu, chene resone;
  • un'imbriagu chi bufat pro iscarèssere sa birgòngia de bufare;
  • un'òmine de afares chi colat is dies a contare is isteddos, creende chi siant suos;
  • un'allughedore de lantiones chi devet allùghere e istudare su lantione de su praneta suo onni minutu, ca su praneta girat a cudda lestresa; pro custu òmine su printzipeddu proat unu pagu de ammiratzione ca est s'ùnicu chi non pensat a sese matessi;
  • unu geògrafu chi istat sètzidu a s'iscrivania sua ma non tenet idea de comente siat fatu su praneta suo, ca non tenet esploradores de imbiare a analizare su terrenu e ddi leare is datos.

Su geògrafu cussìgiat a su printzipeddu de bisitare sa Terra, a in ue su protagonista lompet, cun ispantu mannu pro sa mannesa e pro sa cantidade de persones. Su primu addòbiu suo, in su desertu, acontesset cun unu colovru. Sighende cun su biàgiu suo, addòbiat unu frorigheddu, cùcuros artos, e in fines unu giardinu prenu de rosas. Sa rosa de su praneta suo aiat contadu a su printzipeddu de èssere s'ùnica de cudda genia in totu s'universu, e duncas abarrat delùdidu meda dae custa iscoberta. Ma non faghet a tempus a nche pensare meda chi cumparet unu margiane, chi ddi pedit de dd'amasedare e de èssere amiga sua. Su margiane faeddat meda cun su prìntzipe de s'amighèntzia. Su prìntzipe addòbiat a pustis unu controllore afainadu; s'ùrtima persone interessante chi addòbiat est unu bendidore de pìndulas chi calmant su sidi, faghende risparmiare tempus meda.

 
Istàtua de su printzipeddu, L'Escala.

A pustis de àere ascurtadu totu su contu de su printzipeddu, su pilota no est resèssidu a acontzare s'aèreu e at acabadu s'iscorta de abba. Andant duncas a chircare unu putzu. A pustis de una die de caminu, is duos si firmant istracos a subra de una duna a ammirare su desertu in su note. Cun in bratzu su pipiu dormidu, su pilota caminat totu su note, e in fines a s'arbèschida iscoberit su putzu. «Unu pagu de abba podet fàghere bene fintzas a su coro» cummentat su printzipeddu, e bufant ambos cun ditza. Su pilota torrat a traballare a s'aparèchiu suo e su merie a pustis agatat su printzipeddu a dd'abetare a subra de una muredda acanta de su putzu, mentras faeddat cun su colovru chi aiat addobiadu. A un'annu dae s'arribu suo a subra de sa Terra, su printzipeddu at pedidu a su colovru, chi dd'aiat cunfiadu de tènnere sa capatzidade de giùghere a chie si siat a tesu meda, de nche ddu torrare a portare domo, a subra de su praneteddu suo. Su printzipeddu, ischende de àere ammasedadu a su pilota, comente issu matessi narat, ischit de ddi dare unu dispràghere e tando ddu cumbidat a castiare su chelu e a s'ammentare de issu cada borta chi osservat is isteddos, chi pro issu diant àere risu, ischende chi una de cuddas fiat su praneta de su printzipeddu. Naradu custu su colovru ddu mosset a su cambutzu e su printzipeddu ruet ammaudinadu a subra de s'arena.

S'in cras su pilota non resesset a agatare su corpus de su pipiu, duncas immàginat chi su printzipeddu siat resèssidu a cròmpere su praneta suo e a si pigare cura de sa rosa sua istimada.

Piessìnnios modìfica

Est unu contu chi, in sa forma de un'òpera literària pro pitzocos, afrontat temas comente a su sentidu de sa vida e su sinnificadu de s'amore e de s'amighèntzia. Cada capìtulu de su libru contat de un'addòbiu chi su protagonista faghet cun personàgios vàrios e a subra de diversos pranetas e onniunu de custos personàgios lassat su printzipeddu ispantadu e trassidu dae s'istrolighèntzia de is "mannos" («Is mannos non cumprendent mai nudda a solos, e est fadigosu pro is pipios, a ddis dèpere ispricare semper totu»). In ònnia manera, cadaunu de custos addòbios podet èssere interpretadu comente a un'allegoria o un'istereòtipu de sa sotziedade moderna e cuntemporànea. In unu tzertu sentidu, podet èssere cunsideradu educatzione sentimentale.

Dèdica modìfica

Su contu est dedicadu a Léon Werth, amigu de s'autore, e in manera prus pretzisa a Léon Werth a pipiu.

(FR)
« À Léon Werth.
Je demande pardon aux enfants d'avoir dédié ce livre une grande personne. J'ai une excuse sérieuse: cette grande personne est le meilleur ami que j’ai au monde. J'ai une autre excuse: cette grande personne peut tout comprendre, même les livres pour enfants. J’ai une troisième excuse: cette grande personne habite la France où elle a faim et froid. Elle a bien besoin d’être consolée. Si toutes ces excuses ne suffisent pas, je veux bien dédier ce livre à l'enfant qu’a été autrefois cette grande personne. Toutes les grandes personnes ont d’abord été des enfants. (Mais peu d'entre elles s’en souviennent.)
Je corrige donc ma dédicace:
À Léon Werth
quand il était petit garçon. »
(SC)
« A Leone Werth.
Pedu perdonu a is pipios pro àere dedicadu custu libru a una persone manna. Tèngio un'iscusa sèria: custa persone manna est su mègius amigu chi tèngio in su mundu. Tèngio una segunda iscusa: custa persone manna est bona a intèndere totu, fintzas is libros pro pipios. E nche tèngio sa de tres iscusas: custa persone manna bivet in Frantza, in ue tenet fàmene e frius. E tenet bisòngiu de consolu. E si totu custas iscusas non bastant, apo a dedicare custu libru a su pipiu chi custa persone est istada. Totu is mannos sunt istados pipios, una borta. (Ma pagos de issos si nde regordant.)
Duncas arràngio sa dèdica mia:
A Leone Werth
cando fiat pipiu »


Illustradas modìfica

S'òpera, siat in sa limba originale sua, siat me is medas tradutziones, est illustrada cun unos deghe acuarellos de Saint-Exupéry matessi, disinnos simpres e unu pagu naïf[4], chi sunt famados che su contu etotu. Is disinnos sunt istados impreados fintzas pro creare sa cobertedda de su libru.

Fama modìfica

Est una de is prus òperas literàrias famadas de su sèculu XX e intre is prus bèndidas de s'istòria.[5]

Editziones e tradutziones modìfica

 
Editziones internatzionales de su printzipeddu.

Su printzipeddu in su 2017 at passadu su nùmeru de 505 tradutziones in limbas e dialetos diversos, e est su testu prus traduidu, si s'escludent is religiosos.[6]

Editziones in sardu modìfica

  • Antoine de Saint-Exupéry, Su Printzipeddu, in Sena Làcanas, tradutzione de Diegu Corràine, Papiros, 2014, ISBN 978-88-98035-01-4.
  • Antoine de Saint-Exupéry, Su Printzipeddu, in Ainas po su sardu, tradutzione de Stèvini Cherchi, Alfa Editrice, 2017, ISBN 978-88-86167-00-0.
  • Antoine de Saint-Exupéry, Su Printzipinu, tradutzione de Matteo Porru, Papiros, 2017, ISBN 978-88-98035-35-9.
  • Antoine de Saint-Exupéry, Su printzipeddu nostru, tradutzione de Luciano Goddi, Gallizzi, 2017, ISBN 9788886008242.

Editziones in àteras limbas e dialetos de Sardigna modìfica

  • (SDN) Antoine de Saint-Exupéry, Lu Principeddhu, tradutzione de Alessandra Corda, Edition Tintenfaß, 2013, ISBN 9783943052602.
  • (LIJ) Antoine de Saint-Exupéry, U Prìncipe Picin, tradutzione de Margherita Crasto & Maria Carla Siciliano, 2015, ISBN 978-88-98035-10-6.
  • (CA) Antoine de Saint-Exupéry, Lo Petit Príncip, tradutzione de Carla Valentino, Papiros, 2015, ISBN 978-88-98035-09-0.
  • (KW) Antoine de Saint-Exupéry, U Principinu, tradutzione de Gian Carlo Tusceri, Papiros, 2017, ISBN 978-88-98035-31-1.
  • (SDC) Antoine de Saint-Exupéry, Lu Principareddu, tradutzione de Ghjuseppu Tirottu, Papiros, 2017, ISBN 978-88-98035-36-6.
  • (SDC) Antoine de Saint-Exupéry, Lu Prinzipinu, tradutzione de Antoneddu Bazzu & Mariu Marras, Papiros, 2018, ISBN 978-88-98035-49-6.
  • (SDN) Antoine de Saint-Exupéry, Lu Principeddu, tradutzione de Carlo Colombo, Papiros, ISBN 978-88-86111-60-7.

Editziones in latinu modìfica

  • Regulus, vel Pueri soli sapiunt, qui liber «Le Petit Prince» inscribitur ab Augusto Haury in Latinum conversus, Lutetiae, Fernandus Hazan, 1961.
  • Regulus, Mannheim, Artemis & Winkler, 2010.
  • Principulus: Der kleine Prinz auf Lateinisch, Ditzingen, Reclam, 2015.

Òperas teatrales e literàrias, cummèdias musicales e cantzones modìfica

  • 1964: òpera de su composidore russu Lev Knipper Le Petit Prince
  • 1971: atzione teatrale supervisionata dae Remo Rostagno e Bruna Pellegrini: Da il piccolo principe di Saint-Exupéry, letto, interpretato e riscritto da un gruppo di bambini di undici anni, documentato in: Un teatro-scuola di quartiere, esperienza di animazione teatrale tra i ragazzi, in Interventi n.42, Marsilio Editori 1975.
  • 1972: LE PETIT PRINCE de Gérard Lenorman
  • 1979: Melòlogu pro boghe retzitante e orchestra de su composidore italianu Franco Pisciotta
  • 1984: Piccolo Principe, cantzone de sa sigla de s'anime cantada dae su Piccolo Coro "Mariele Ventre" de s'Antoniano
  • 2002: Il piccolo principe de Riccardo Cocciante.
  • 2003: The Little Prince de Rachel Portman.
  • 2003: Der Kleine Prinz de Nikolaus Schapfl.
  • 2004: ispetàculu musicale The little Prince de Francesca Zambello cun Joseph McManners.
  • 2006: Baobabs de Regina Spektor
  • 2008: e. teatrale cun sa regia de Jean-Louis Kamoun, cun Nils Kasch, Julien Asselin, Nans Combes e Olivier Durand
  • 2008: Stelle Come Milioni di Sonagli: testos e cantzones a incuru de Artgroup ispirados a su Printzipeddu de Antoine de Saint Exupéry. Cun sa partetzipatzione de Lella Costa.
  • 2009: Piccolo principe de I Ratti de la Sabina
  • 2011: Di Pianeta in Pianeta cantzone de sa sigla de su cartone animadu 3D, de Simone Cristicchi
  • 2013: Il Piccolo Principe a Teatro, ispetàculu Teatrale cun sa regia de Salvatore de sa Villa
  • 2017: Il Piccolo Principe, òpera lìrica in un'atu de Enrico Melozzi, prodùidu dae su Teatru Règiu de Parma

Àteros mèdios de comunicatzione modìfica

Audiolibros in sardu modìfica

  • Antoine de Saint-Exupéry, Alessandro Martometti, Su Printzipeddu, in Sardegna Digital Library. URL consultadu s'8 abrile 2023 (archiviadu dae s'url originale s'8 abrile 2023).

Tzìnema modìfica

  • 1966: Is istampas de Malenkiy (Маленький принц) film sovièticu de su regista lituanu Arünas Zebriünas
  • 1972: Der kleine Prinz, pellìcula tedesca, regia de Konrad Wolf
  • 1974: The Little Prince, pellìcula americana, regia de Stanley Donen, iscenegiadura de Alan Jay Lerner, cun Bob Esseret
  • 1990: Le Petit Prince, pellìcula frantzesa, regia de Jean-Louis Guillermou, cun Guy Gravis, Daniel Royan e Alexandre Warner. (mai distribuidu)
  • 2015: Le Petit Prince, pellìcula de animatzione frantzesa, de su 2015

Televisione modìfica

  • 1978: Hoshi no ojisama Petit Prince, ànimas giaponesa in 39 episòdios, prodùidu dae s'Istùdiu Knack.
  • 1979: The Little Prince, cartone animadu de Susan Shadburne
  • 1990: Der kleine Prinz, telefilm tedescu, regia de Theo Kerp
  • 2011: Le Petit Prince, cartone animadu in 78 puntadas, coprodutzione internatzionale[7]

Mùsica modìfica

  • 1994: Le Petit Prince à La Géode, ispetàculu multimediale in mùsica de Giuseppe Verdi e Claude Debussy, realizatzione de Gianni Corvi e Pierre Goismier, projetzione ispetziale a sa sala Geode (Parigi)
  • 1996: Le Petit Prince, e. radiofònica de Ràdiu-Canadà in mùsica de Robert Normandeau, cun narratzione de Michel Dumont e boghe de Martin Pensa

Videogiogos modìfica

  • 2016: su giogu indipendente <i>OneShot</i> cuntenet a riferimentos medas a sa trama e a is personàgios de Su Printzipeddu, siat in su giogu printzipale, siat, mescamente in s'espansione sua Solstice.
  • 2021: Sky: Children of the Light, giogu in collaboratzione cun sa Fundatzione Giòvanos Antoine de Saint Exupéry, pro su de 75 anniversàrios de Su Printzipeddu est istadu creadu su crossover Istajone de su Printzipeddu etc.[8]

Riferimentos modìfica

  1. Al verso del frontespizio: «Copyright by librairie Gallimard, Paris 1945». Al colophon: «Achevé d'imprimer sur les presses des imprimeries Paul Dupont a Paris le 30 novembre 1945».
  2. Le Petit Prince - 1945 - Gallimard, in lepetitprince.net. URL consultadu su 3 aprile 2018.
  3. 'The Little Prince': Born in Asharoken, 10 settembre 2000.
  4. Is de s'autore chi sunt abarrados faghet a ddos agatare in Disegni, trad. Marina Rotondo, Milano: Bompiani, 2007 (ed. orig. Dessins: aquarelles, pastels, plumes et crayons, Paris: Gallimard, 2006)
  5. Anne-Solange Noble, Préface à l'édition Gallimard, 1993.
  6. 'The Little Prince' becomes world's most translated book, excluding religious works, in ctvnews.ca. URL consultadu su 25 luglio 2019.
  7. Il piccolo Principe diventa cartone animato 3D, vip.it. URL consultadu su 22 giugno 2014 (archiviadu dae s'url originale su 4 martzu 2016).
  8. Sky: Figli della Luce, disponibile la stagione dedicata a Il Piccolo Principe - News iPhone Apple, Nintendo Switch, in console-tribe.com, 6 trìulas 2021. URL consultadu su 6 trìulas 2021.

Bibliografia modìfica

  • A. Antonelli - Luca Galliano, Dal «Piccolo principe» a Harry Potter. Letteratura per l'infanzia e nuovi media, Foggia, Il castello, 2008 ISBN 88-88021-36-1
  • E. Beseghi - Cosimo Laneve (a cura di), Lo sguardo della memoria. Rileggendo «Il piccolo principe», Bari, Laterza, 2001
  • C. Castelli (a incuru de), Alla ricerca del «Piccolo principe». Progetti psicopedagogici in contesti educativi e d'emergenza, Milano, I.S.U., Università cattolica, 2007 ISBN 978-88-8311-545-5
  • G. D'Ambrosio - E. Leonardi - S. Perego, Educare con «Il piccolo principe» di Antoine de Saint-Exupéry, Castel Bolognese, Itaca, 2007 ISBN 978-88-526-0157-6
  • E. Drewermann, L'essenziale è invisibile. Una interpretazione psicanalitica del «Piccolo principe», Tradutzione de Francesca Caracciolo Pieri, Brescia, Queriniana, 1993 ISBN 88-399-0966-4
  • J.P. Guéno, I ricordi del «Piccolo principe». Antoine de Saint-Exupéry. Il diario di una vita, Tradutzione de Luisa Sarval, Milano, Bompiani, 2011
  • G. Guidi Guerrera, Il deserto e la rosa. Simbolismo de «Il piccolo principe» di Antoine de Saint-Exupéry, cun su testu integrale, Baiso, Verdechiaro, 2015
  • M. Jung, Il piccolo principe in noi. Un viaggio di ricerca con Saint-Exupéry, Tradutzione de Serena Piersanti e Ursula Zoepffel, Roma, Edizioni scientifiche Magi, 2002 ISBN 88-88232-33-8
  • Y. Le Hir, Fantaisie et mystique dans «Le Petit prince» de Saint-Exupéry, Paris, Nizet, 1954
  • V. Menichini (a incuru de), Sulle orme del «Piccolo principe», Mantova, Sometti, 2009 ISBN 978-88-7495-332-5
  • Y. Monin, L'esoterisme du «Petit Prince» de Saint-Exupery, Paris, Nizet, 1975
  • R. Quaglia, Il «Piccolo principe» di Saint-Exupéry. Un bambino senza padre, Roma, Armando, 2001 ISBN 88-8358-245-4
  • J.P. Ravoux, Donner un sens à l'existence ou pourquoi «Le Petit Prince» est le plus grand traité de métaphysyque du XX siècle, Paris, Robert Laffont, 2008
  • M. Turci, Della rosa e del serpente. Una chiave inedita di lettura del «Piccolo principe», Santarcangelo di Romagna, Fara, 1995.
  • A. Vircondelet, La vera storia del «Piccolo principe», [Tradutzione de Marco Zonetti], Casale Monferrato, Piemme, 2009 ISBN 978-88-566-0251-7
  • Ammaniti M., Il Piccolo Principe spiegato con Freud, (http://ricerca.repubblica.it/repubblica/archivio/repubblica/2009/12/29/il-piccolo-principe-spiegato-con-freud.html)
Controllu de autoridadeVIAF (EN186349021 · BNF (FRcb11962706k (data) · GND (DE4129925-5 · LCCN (ENn87116210 · MusicBrainz work 9b9d0249-928f-375e-bdd0-8fb0a27ad79e · NLA (EN35939800 · NLI (ENHE004870330 · OL OL10264W · SUDOC (FR027626857 · WorldCat Identities (ENn87-116210