Gènere (sièntzias sotziales)

Custu artìculu est iscritu cun sa grafia Limba Sarda Comuna. Abbàida sas àteras bariedades gràficas:

campidanesu · logudoresu · nugoresu

Su faeddu gènere o gèneru (in inglesu gender, dae su lat. genus, -ĕris)​ est unu tèrmine tècnicu ispetzìficu de is sièntzias sotziales chi definiti s'individuu segundu su sentidu de apartenèntzia a unu sessu subra de sa base de cumponentes de natura sotziale e culturale, antimes de diferèntzias de natura biològica o fìsica.[1]

Partzidura de gèneres binària in is bagnos pùblicos modernos

Sa majoria de is culturas partzint sa populatzione segundu su binarismu de gènere (unu gènere masculinu e unu gènere femininu);[2] is chi s'agatant a foras de custos duos si definint cun su tèrmine genèricu de non binàriu (o genderqueer).

Is caraterìsticas chi definint is gèneres sunt variàbiles segundu de is cuntestos istòricu-sotziales,[3] e podent inclùdere su sessu biològicu (est a nàrrere s'istadu de èssere mascru, fèmina o intersessuale), istruturas sotziales basadas subra su sessu (est a nàrrere rolos de gènere) o identidade de gènere.[4][5][6]

Unas cantas culturas tenent rolos de gènere ispetzìficos chi sunt distintos dae "òmine" e "fèmina", comente is hijra de Àsia meridionale. Custos sunt fatu·fatu inditados comente su de tres gèneres.

Riferimentos

modìfica
  1. (EN) gender, in merriam-webster.com.
  2. (EN) Kevin L. Nadal, The SAGE Encyclopedia of Psychology and Gender, 2017.
  3. (EN) Gender, equity and human rights, in who.int. URL consultadu su 29 nadale 2023 (archiviadu dae s'url originale su 14 maju 2017).
  4. (EN) The Nature of Gender (PDF), in people.virginia.edu. URL consultadu su 29 nadale 2023 (archiviadu dae s'url originale su 2 cabudanni 2017).
  5. (EN) David Haig, The Inexorable Rise of Gender and the Decline of Sex: Social Change in Academic Titles, 1945–2001 (PDF), in oeb.harvard.edu. URL consultadu su 29 nadale 2023 (archiviadu dae s'url originale su 15 làmpadas 2012).
  6. (EN) What do we mean by "sex" and "gender"?, in apps.who.int. URL consultadu su 29 nadale 2023 (archiviadu dae s'url originale su 30 ghennàrgiu 2017).