Gino Frogheri

pintore sardu
Custu artìculu est iscritu cun sa grafia Limba Sarda Comuna. Abbàida sas àteras bariedades gràficas:

campidanesu · logudoresu · nugoresu

Gino Frogheri (Nùgoro, 6 de freàrgiu de su 1937)[1] est unu pintore sardu.

Gino Frogheri
Gino Frogheri in s'istùdiu suo
Nàschida6 de freàrgiu de su 1937
Nùgoro
ResidèntziaNùgoro
Natzionalidadesarda
Tzitadinàntziaitaliana
CòjubeGisella Lenzotti
Traballupintore
Incumintzu de s'atividade1953
Prèmios
  • Prèmiu Litzeu Tàtari b/n (1955)
  • Su de tres prèmios de sa Rassegna Regionale "Sardegna Lavora" (1964)
  • Primu Prèmiu de Pintura in sa Biennale de Pintores Giòvanos (1967)
  • Primu Prèmiu in sa setzione "Astratos", "Grand Prix International de Peinture de la Coste d'Azur" de Cannes (1971)
Movimentu estèticurealismu, naturalismu, surrealismu, espressionismu, astratismu, minimalismu, simbolismu minimale

Biografia modìfica

Nàschidu e crèschidu in Nùgoro, at istudiadu in s'Istitutu Tècnicu pro sos geòmetras, in ue at pigadu su tìtulu in su 1958, ma s'est abigiadu de èssere interessadu a su mundu de s'arte meda in antis, e at pigadu parte a sa prima mustra colletiva cun òperas suas in su 1953.[2]

In su 1955 retzit su Prèmiu Litzeu Tàtari, e pigat parte fintzas a sa Mustra Regionale de Artes Figurativas in Nùgoro e in Palermo.

In su 1958 ammàniat sa prima mustra personale sua, in Nùgoro, chi at tentu unu sutzessu mannu de pùblicu e de crìtica.[1]

Intre su 1959 e su 1960 depet pònnere in pàusa s'atividade sua pro neghe de sos òbligos de leva militare, chi lu faghet tramudare a Pèsaru e Ferrara.

In su 1961 aberit sa de duas mustras personales suas, semper in Nùgoro, e fintzas custa tenet unu sutzessu mannu de crìtica. Difatis, Frogheri benit fintzas indicadu che a su sighidore dignu de Giuanne Ciusa Romagna.[1] Sa matessi cosa acontesset cun sa de tres mustras, semper in Nùgoro, de su 1963.

Semper in su 1963 si cojuat cun Gisella Lenzotti, cun sa cale at a tènnere tres fìgios.

In su 1964 bichet su de tres prèmios de sa Rassegna Regionale "Sardegna Lavora", cun s'òpera sua "Minatori".

In su 1967 pigat parte, cun tres òperas, a una Biennale de Pintores Giòvanos, ammaniada pro contu de s'ENAL provintziale de Nùgoro in sa galleria "Chironi 88", e binchet su primu prèmiu de pintura.[2] De sa giuria faghiant parte Franco Passoni, crìticu ufitziale de s'Avanti de Milanu, Màuru Manca, artista e diretore de s'Istitutu de Arte de Tàtari, e sos pintores Stanis Dessy e Antoni Ruiu. Prus a tardu, semper in su matessi annu, ammaniat sa prima personale sua in sa matessi galleria, in ue ammustrat s'evolutzione de sa chirca e de s'arte sua antitzipende su rinnovamentu chi diat tènnere prus a in antis. Dae cussu momentu intre Frogheri e sa Chironi 88 at a incumintzare unu raportu longu meda, cun medas espositziones e initziativas natzionales e internatzionales de primore chi l'ant fintzas a permìtere de intrare in cuntatu cun artistas e crìticos medas e, in generale, cun un'ambiente artìsticu mannu meda.

Semper in su 1967 binchet unu cuncursu de su prefetu de Nùgoro, pro contu de su ministru de s'internu de tando Taviani, pro realizare un'òpera de arte sacra pro s'àbside de sa crèsia de su Coro Santu. S'òpera, unu mosàicu de 70 metros, s'artista l'at a acabbare s'annu a pustis.

A pustis de un'isperimentatzione de prus de duos annos, in su 1970 esponet in su Tzentru Culturale "Gi3" de Seregno, in ue proponet una sèrie de òperas de genias diferentes e apretziadas medas dae sos crìticos, chi nde sutalìniant sa valididade de s'istile e sas valèntzias cuntemporàneas de annotu. Intre cussos crìticos b'at de ammentare Carlo Munari, Franco Passoni, Enzo Fabiani, Italo Tomassoni e Luigi Lambertini.

In sos annos chi sighint Frogheri ammaniat, in paris cun sa galleria Chironi 88, mustras medas, e pigat parte a disafios artìsticos che a sa partetzipatzione a su "Grand Prix International de Peinture de la Coste d'Azur" de Cannes de su 1971, in ue retzit su primu prèmiu de pintura pro sa setzione "Astratos", e a sa Biennale de su Mentone de su 1972, a ue l'aiant invitadu.

Su perìodu intre su 1969 e su 1977 est su de sa faina espositiva prus intensa, ma fintzas cussu in ue s'artista divenit prus riservadu, fintzas si sos raportos suos cun sas gallerias chi lu rapresentant, mescamente sa Chironi 88, non mudant. Semper in cussa dècada, inventat una forma "istrana, cuntornada perfetamente, poliallusiva, multi-istàbile e poli-allusiva" chi Sarvadore Naitza, in su 1981, at a definire comente sa rapresentatzione de su nàschere e de s'apàrrere.[3]

In su 1983 pigat parte a sa mustra "Venticinque anni di ricerca artistica in Sardegna 1957-83", ammaniada in Nùgoro e in Casteddu dae Sarvadore Naitza e Sandra Piras, chi l'indivìduat che a unu de sos esponentes prus mannos de su rinnovamentu in un'anàlisi crìtica aberta e costrutiva de s'arte sarda.

In su 1984 pigat parte a un'interventu territoriale de annotu pro ammentare s'iscritore Sarvadore Cambosu, promòvidu dae su Comune de Oroteddi e dae sa Provìntzia de Nùgoro.

In sos annos '80 sighit s'isvilupu artìsticu de Frogheri, chi in sa chirca sua arribat a una sìntesi minimalista in ue unu ruolu printzipale lu tenet una forma, o ripetitzione de formas. Custu rinnovamentu at a èssere evidente in sas espositziones de sos annos a pustis, e fintzas in s'arte tridimensionale chi at a apàrrere in s'òpera sua dae sos annos '90.[4] Custu est fintzas su perìodu in ue s'interessu de s'artista pro su disinnu e sa gràfica est màssimu.[1]

In su 1999 su Museu MAN de Nùgoro li dèdicat una mustra antològica, cun unu catàlogu cun cuntributos crìticos de Fernandez, Caramel, Pellegrini e Scano Naitza.[1][3]

In su 2001 faghet una mustra personale, "Presenza-espansione-sparizione", in Nùgoro e Casteddu, cun presentatzione de Giuliana Altea.[3][5]

In su 2009 realizat unu trìticu de arte sacra pro sa Capella de su Campusantu de Nùgoro.[6][3]

In su 2011 benit invitadu a sa Biennale de Venètzia, in su Padiglione Itàlia.

In su 2015 pigat parte a sa mustra colletiva "La Costante Resistenziale. Venticinque anni di ricerca artistica in Sardegna" de su Museu MAN, in paris cun medas àteros artistas sardos de importu mannu.[7][8]

In su 2019 esponet in una mustra personale a incuru de s'Assòtziu Culturale "Madriche" in su Tzentru Polifuntzionale "PoliFunzionArt" de Nùgoro.[3][9][10]

In su 2021 esponet torra in Nùgoro, ma cun una mustra de disinnos creados in su 1996 pro su notàriu Bartolomeo Serra, pro su libru suo Repertorio n. 0: appunti, spunti e contrappunti di vita notarile.[11][12]

Istat in Nùgoro, traballende intre sa tzitade e su sartu de Badde Manna.

Mustras modìfica

Mustras personales modìfica

  • 1958 – Nùgoro, Sala carrera Dante
  • 1961 – Nùgoro, Bia Majore (cursu Garibaldi)
  • 1963 – Nùgoro, Pratza Mazzini
  • 1967 – Nùgoro, Galleria Chironi 88
  • 1968 – Casteddu, Galleria degli artisti
  • 1970 – Seregno (MI), Gi3 Tzentru culturale
  • 1971 – Nùgoro, Galleria Chironi 88
  • 1971 – Casteddu, Galleria L'incontro
  • 1971 – Nàpoli, Galleria Spazio
  • 1971 – Deauville (Frantza), Galerie Renè Borel
  • 1972 – Milanu, Galleria Cavour
  • 1972 – Como, Galleria Il Salotto
  • 1972 – Gènova, Galleria Arte Verso
  • 1973 – Sanremo, Galleria Mattuzia
  • 1974 – Nùgoro, Galleria Chironi 88
  • 1993 – Nùgoro, Galleria Chironi 88
  • 1999 – Nùgoro, Mostra antològica, Museu MAN[1]
  • 2001 – Nùgoro, "Presenza – Espansione – Sparizione", Studio via Manzoni
  • 2002 – Casteddu, "Presenza – Espansione – Sparizione", Tzentru Culturale Man Ray[13]
  • 2004 – Nùgoro, "Trittico ironico"
  • 2019 – Casteddu, "Spazio tempo materia", Temporary Storing, Carrera XXIX Novembre[14]
  • 2019 – Nùgoro, "Sottoforma", Tzentru Polifuntzionale "PoliFunzionArt", carrera Roma[1][3][5][9][10]
  • 2021 - Nùgoro, "Repertorio n° 0", Garage33, carrera Aspromonte 33[11][12]

Mustras colletivas modìfica

  • 1953 – Nùgoro, "Pittori di Nuoro", Carrera G. Deledda
  • 1955 – Tàtari, Prèmiu Litzeu Tàtari b/n
  • 1955 – Bastia, "Pittori sardi"
  • 1955 – Nùgoro e Palermo, Mustra regionale Artes figurativas
  • 1956 – Nùgoro, Mustra regionale Artes figurativas
  • 1957 – Nùgoro, Biennale Natzionale de Pintura
  • 1958 – Roma, Palatzu de sas Espositziones, Rassegna òperas artistas sardos
  • 1967 – Nùgoro, Biennale Regionale Artistas finas a sos trint'annos
  • 1967 – Nùgoro, Òperas seletzionadas Artistas
  • 1968 – Casteddu, Colletiva "Maestri moderni"
  • 1969 – Impèria, "Premio Nazionale Città di Imperia"
  • 1970 – Nàpoli, Triennale de pintura "M. Sironi"
  • 1971 – Cannes, "Grand Prix International de Peinture de la Cote d'Azur"
  • 1972 - Menton (Frantza), IX Biennale Internatzionale
  • 1982 - Terranoa, "Arte oggi in Sardegna"
  • 1984 - Oroteddi (NU), "Intervento collettivo nel territorio Proposta di memoria 84"
  • 1983 - Nùgoro, "Venticinque anni di ricerca artistica in Sardegna 1957-83"
  • 1984 - Casteddu, "Nuove tendenze a confronto negli anni dell’autonomia 1953-83"
  • 1986 - Milanu, Triennale de Milanu, "Il luogo del lavoro"
  • 1988 - Casteddu, Galleria Comunale "Segni d'Autore in Sardegna"
  • 1990 - Casteddu, Galleria Comunale "Artisti nelle collezioni civiche del ‘900"
  • 1994 – Nùgoro, Galleria Chironi 88, "Artisti in piccolo formato"
  • 1998 – Orane (NU), fundatzione Nivola, omàgiu a C. Nivola
  • 2002 – Casteddu, "Genius Loci", Man Ray
  • 2005 – Casteddu, 25 Aprile, 60° Anniversàriu
  • 2015 – Nùgoro, "La Costante Resistenziale. Venticinque anni di ricerca artistica in Sardegna", Museu MAN[1][5][7][8]
  • 2022 - Aristanis, "De Insula. Dall’Ottocento al Contemporaneo", Museu Diotzesanu Arborensu - Pinacoteca Carlo Contini[15]

Riferimentos modìfica

  1. 1.0 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6 1.7 (IT) Luis Alonso Fernández, Luciano Caramel e Giorgio Pellegrini, Frogheri: antologica, a incuru de Elisa Di Cesare, Nùgoro, MAN - Museo d'arte della provincia di Nuoro, Amministrazione provinciale di Nuoro, 1998, OCLC 46682839.
  2. 2.0 2.1 (IT) Lucia Becchere, Gino Frogheri, l'inquietudine dell'artista: a settant'anni dalla sua prima mostra, l'evoluzione della sua produzione tra figurativo ed astratto, in Tottus in Pari, 12 freàrgiu 2023. URL consultadu su 13 freàrgiu 2023.
  3. 3.0 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 (IT) Antonello Cuccu, Ivo Serafino Fenu, Chiara Manca, Marco Peri e Anna Rita Punzo, Gino Frogheri - Sottoforma, Nùgoro, Associazione Culturale Madriche, 2019.
  4. (IT) Maria Dolores Picciau, La pratica della Forma: intervista a Gino Frogheri, in ziqqurat.org, cabudanni 2002. URL consultadu su 25 santandria 2020.
  5. 5.0 5.1 5.2 (IT) Gino Frogheri, in www.sardegnacultura.it. URL consultadu su 25 santandria 2020 (archiviadu dae s'url originale su 4 abrile 2017).
  6. (IT) Miscellanea : articoli, presentazioni, testi critici, in marcoperi.it. URL consultadu su 25 santandria 2020.
  7. 7.0 7.1 (IT) La costante resistenziale. Venticinque anni di ricerca artistica in Sardegna, in www.arte.it. URL consultadu su 25 santandria 2020.
  8. 8.0 8.1 (IT) Al MAN di Nuoro in mostra 25 anni di Arte Sarda, in IteNovas.com. URL consultadu su 25 santandria 2020.
  9. 9.0 9.1 (IT) Visionario e irrequieto: a Nuoro omaggio a Gino Frogheri, in La Nuova Sardegna, 23 santugaine 2019. URL consultadu su 25 santandria 2020.
  10. 10.0 10.1 (IT) Gino Frogheri | Sottoforma OPENING, in Sardinia Fashion, 23 santugaine 2019. URL consultadu su 25 santandria 2020.
  11. 11.0 11.1 (IT) Repertorio numero 0 Frogheri da domani in mostra al Garage33, in La Nuova Sardegna, 3 nadale 2021. URL consultadu su 15 nadale 2021.
  12. 12.0 12.1 (IT) Nuoro. A Garage 33 inaugura la mostra Gino Frogheri – Repertorio n° 0, in Cronache Nuoresi, 3 nadale 2021. URL consultadu su 15 nadale 2021.
  13. (IT) Gino Frogheri, Centro Culturale Man Ray Cagliari, in undo.net, 18 abrile 2002. URL consultadu su 25 santandria 2020.
  14. (IT) Gino Frogheri – Spazio tempo materia, in Artribune, 17 santugaine 2019. URL consultadu su 25 santandria 2020.
  15. (IT) Carlo Maccioni, De insula, Dall’ottocento al contemporaneo - Museo Diocesano e Pinacoteca Contini, in exibart.com, 3 austu 2022. URL consultadu su 6 austu 2022.

Bibliografia modìfica

  • (IT) Italo Tomassoni, Frogheri, Milanu, Galleria d'Arte Cavour, 1972, OCLC 888771597.
  • (IT) Luis Alonso Fernández, Luciano Caramel e Giorgio Pellegrini, Frogheri: antologica, a incuru de Elisa Di Cesare, Nùgoro, MAN - Museo d'arte della provincia di Nuoro, Amministrazione provinciale di Nuoro, 1998, OCLC 46682839.
  • (IT) Antonello Cuccu, Ivo Serafino Fenu, Chiara Manca, Marco Peri e Anna Rita Punzo, Gino Frogheri - Sottoforma, Nùgoro, Associazione Culturale Madriche, 2019.

Ligàmenes esternos modìfica

Controllu de autoridadeVIAF (EN263451483 · ISNI (EN0000 0003 8222 6996 · GND (DE123337100 · LCCN (ENnr2003032267 · SBN (ITCFIV173059 · WorldCat Identities (ENnr2003-032267

 
Wikimedaglia
Custu est unu de sos artìculos de su mese, est a nàrrere unu de sos mègius artìculos creados e postos in sa pàgina printzipale dae sa comunidade, chi l'at isseberadu pro su mese de freàrgiu de su 2024

Candidados pro sos meses benidores

Totu sos artìculos de su mese