Iscòtzia

Articulu in nugoresu

S'Iscòtzia (in gaelicu iscotzesu: Alba, in inglèsu e scots: Scotland) est una de sas battor nassiones chi fachen su Rennu Unìu. In s'anticoriu, dae sos romanos in sùsu e pèri s'Edade de Mesu, si nàbat Caledònia.

Bandèra iscotzèsa.

Posidura de s'Iscòtzia un su Rennu Unidu, inditada in birde prus iscuru

S'Iscòtzia est in sa parte de sùsu de sa Bretagna Manna. Tando fit unu rennu indipendente, ma dae su 1707 ch'est intràda impàre a s'Inghilterra in su Rennu de Bretagna Manna chin su Union Act ; b'at de nàrrer chi sos rennos fin ja tèntos unìos dae su puntu de bìsta dinasticu dae su 1603.

S'Iscòtzia tenet una superfitze de 78.782 km². Su capu de locu suo est Edimburgu, o Edinburgh; un'attera tzittade de impòrtu est Glasgow, tantu chi sos iscotzesos etottu pèssan a custa e a Edimburgu comènte chi sìan ambasdùas capu de locu: Glasgow comente cussu economicu, Edimburgu comente cussu curturale. In prus, Edimburgu est unu de sos tzentros finantziarios europeos prus mannos, e sos fundales de su Mare de su Nord e de s'Atlanticu de Settentrione tènen sa cantitade de ozu de prèda prus manna pèri tottu s'Europa. Non si podet poi facher a mancu de facher tzìnnu de Aberdeen, Perth, Dundee e Inverness.

Mancàri chi facat, a commo, parte de su Rennu Unìu, s'Iscotzia tenet unu sistema juridicu autonomu, unu sistema iscolasticu a bànda e una crèsia nassionale tottu sua. A pùstis chi si at fattu su referendum de su 1997 in supra de sa devolution amministrativa, s'at torràu a fàcher su Parlamentu Iscotzèsu puru, chi fit tott'unu chin cussu inglesu dae su 1707. Su parlamentu britannicu est, de cada manèra, s'unicu organu chi podat facher leze pèri tottu su Rennu Unìu in tottu sos campos fràncu cussos chi sa devolution ponet a cràru.

S'Iscòtzia, dae su puntu de bìsta istoricu-curturale, si ischìrriat in Highlands (Terras Artas) e Lowlands (Terras Bassas).