Persone fìsica

Artìculu in LSC

Una persone fìsica, in deretu, est un'èssere umanu frunidu de capatzidade giurìdica: tando sugetu de deretu.

Achirimus sogetividade giurìdica che a persones fìsicas agigu nàschidos. In figura: Su Ninnu Gesus, imprenta, Charles Le Brun

Piessignos generales

In sos ordinamentos istatales de oje sa sogetividade giurìdica est reconnota a totu sos èsseres umanos; in sos ordinamentos de su tempus coladu, imbetzes, esistiant èsseres umanos chi non gosaiant de neuna sogetividade giurìdica: sos tzeracos, o iscraos.

Sa sogetividade giurìdica de sas persones fìsicas no est semper averiguàbile in sos ordinamentos diferentes dae cuddos istatales: pro nàrrere, in s'ordinamentu internatzionale sunt sugetos de deretu sos Istados e sas organizatziones internatzionales, ma non sas persones fìsicas (mancari, cunforma a unos cantos autores, lu diant èssere devènnidas in sos tempos prus reghentes, in cunsideru de sas medas normas de su deretu internatzionale umanitàriu chi parent tènnere che a retzidores non sos Istados ebbia, ma fintzas sas persones fìsicas). Cun su crompimentu de sa majore edade sa persone fìsica achirit sa capatzidade de agire, est a nàrrere sa possibilidade de pònnere in èssere àtos de asserva in contu de sos fines giurìdicos. In ultres, dae su momentu de sa morte de s'indivìduu si faghet istudare fintzas sa sogetividade giurìdica sua.

Comente sogetividade giurìdica in s'ordinamentu

Sa sogetividade de sa persone fìsica, a s'avesu, tenet inghitzu cun sa nàschida sua e acabat a sa morte matessi. Esistit unu deretu sutzessòriu e su gasi mentovadu "deretu de sa batia" chi sos efetos istupant dae sa sogetividade giurìdica de sa persone fìsica, ma s'allargant a sos erederis e a sos discendentes legìtimos; tando ultres de sa morte de su corpus. Nàschida e morte sunt ambos fatos naturales, in cantu eventos biològicos, ma s'ordinamentu podet istabilire su momentu in piessignu dae cando si cunsìderant acaèssidos; sa morte, in prus, la si faghet a presumire in casu de dura in s'ausèntzia de sa persone, atzertada cun sas modalidades istabilidas dae s'ordinamentu.

S'ordinamentu podet atribuire sa titularidade de unas cantas situatziones giurìdicas sugetivas a su naschidore o cuntzepidu, subordinende·las a su fatu chi nascat, in manera chi in antis de sa nàschida cussas situatziones giurìdicas sunt potentziales ebbia. Custu escluit chi fatzat a faeddare, in custos casos, de capatzidade giurìdica de su cuntzepidu; est a s'imbesse cuntierradu si si tratet de una forma de sogetividade giurìdica, si puru imperfeta.

Bibliografia

• Alpa e Ansaldo, Le persone fisiche, in Il codice civile, commentario diretto da Schlesinger, 1996
• Romboli, Breccia, De Vita, Persone fisiche, 1988

Artìculos ligados

• Persone giurìdica
• Nasciturus pro iam nato habetur, quotiens de commodis eius agitur
• Printzìpiu de efetividade
• Deretu
• Ordinamentu giurìdicu