Persone giurìdica

Una persone giurìdica est unu sugetu de deretu chi no est una persone fìsica, ma un'organizatzione reconnota dae sa lege che a una persone fita (persona ficta) comente a una corporatzione, un'agentzia guvernativa, un'organizatzione non guvernativa, o un'organizatzione internatzionale (comente sas Natziones Aunidas).

Artìculu in LSC

S'ONU est un'esempru de persone giurìdica. In figura: su Palatzu de Bidru de su Segretariadu de sas Natziones Aunidas

Sa persone fita est una finghidura de s'ordinamentu giurìdicu, est un trassa giurìdica pro impònnere sa boluntade de una minoria o de unu sìngulu, a intro de sa carena sotziale, a una majoria, est a nàrrere in s'impreu de su podere fundadu subra fortza o rapresentàntzia.

No in tamen, sa persone giurìdica mantenet tzertos doveres e deretos cunforma a su deretu in vigèntzia chi li pertocat. Sos deretos e sas responsabilidades de una persone giurìdica sunt diferentes dae cussos de sas persones fìsicas.

In Itàlia

In s'ordinamentu italianu su còdighe tzivile, in su Libru de I, Tìtulu de II, Cabu de I, s'avèrguant sas persones giurìdicas, pùblicas (art. 11) e privadas (art. 12, abrogadu dae su d.P.R. 10 freàrgiu 2000, n. 361, e art. 13). Sa disciplina de sas persones giurìdicas privadas est cuntenta in su matessi còdighe e in su d.P.R. 361/2000, cando chi sa de sas persones giurìdicas pùblicas est isparèssida in una pluralidade de leges, pertenentes a determinadas crezes (pro nàrrere, sos entes locales) o a entes sìngulos.

Sas persones giurìdicas sunt pro traditzione dislindadas in pùblicas e privadas: sas de in antis persighint interessos pùblicos, cando chi sas de in fatu persighint interessos de piessignu privadu, mancari chi potzant èssere impreadas fintzas pro su persighimentu de interessos pùblicos.

Sunt persones giurìdicas privadas:

• sos assòtzios reconnotos;
• sas fundatziones;
• sas sotziedades pro atziones;
• sas sotziedades a responsabilidade limitada;
• sas sotziedades in accomàndita pro atziones;
• sas sotziedades cooperativas a responsabilidade limitada.

Dae cara

A bias s'impreat in manera impròpia su faeddu persones giurìdicas (in deretu privadu) che a sinònimu de impresas o, peus, sotziedades. A sas beras, ne impresas in forma sotzietària, nen sotziedade de persones, nen ditas individuales tenent personalidade giurìdica.

Sunt imbetzes persones giurìdicas de deretu pùblicu:

• s'Istadu;
• sas regiones, sas tzitades metropolitanas, sas provìntzias e sas comunas, e puru sos àteros entes territoriales locales (comunidades montanas, comunidades isolanas, uniones de comunas e cunsòrtzios intre entes territoriales);
• sos àteros entes pùblicos, natzionales e locales; s’atinat a una creze ampra meda e eterogènea in ue torrant, a tìtulu de esempru, sos entes previdentziales, sas universidades, sas iscolas autònomas, sas càmeras de cummèrtziu, indùstria, artesania e laurera, sas aziendas sanitàrias locales, sos òrdines professionales.

Sos assòtzios, fundatziones e àteras istitutziones de piessignu privadu, chi operant in àmbitu natzionale (o cussas cuju sas finalidades istatutàrias interessant su territòriu de prus regiones) o in setores de cumpetèntzia istatale, achirint sa personalidade giurìdica pro mèdiu de su reconnoschimentu determinadu dae s'iscritzione in su Registru Prefetìtziu. Ante sas Prefeturas-U.T.G. est istituidu su Registru de sas persones Giurìdicas.

Artìculos ligados

• Sugetu de deretu
• Persone fìsica
• Nasciturus pro iam nato habetur
• Printzìpiu de efetividade
• Deretu