Ollollai/logudoresu


Ollollai
Nùmene ufitziale: Ollollai (SC) Ollolai (IT)
Istadu: Itàlia
Regione: Sardigna
Provìntzia: Nùgoro (NU)
Ladiore: 40°10′0″ Nord
Longhiore: 9°11′0″ Est
Artiore: 970 m. subra su mare
Tirada: 27,34 km²
Populatzione: 1.579
57,75 biv./km²
Apendìtzios: Punta Aschisòrgiu (1127m.)
Comunes lacanantes: Gavoi, Mamujada, Ortzai, Ovodda, Sarule, Teti
Còdighe postale: 08020
Prefissu telefònicu: 0784
Còdighe istat: 091056
Còdighe catastale: G044
Bividores: Ollolaesos
Giassu web: [1]


Ollollai (Ollolai in italianu) est una bidda de sa Sardigna, in Provìntzia de Nùgoro. Sea antiga de curadoria e capitale se de sa Barbagia chi dae issa leat su nomene, s'agatat a s'artària de 960 metros subra su mare, jughet 1.579 bividores e su territoriu suo est mannu 2.734 etaros.


Articulu in logudoresu

Istoria modìfica

Subra su monte de Santu Basili bi sunt sas rastras prus antigas de sa bidda. Inoghe s'agatant sas rastras de insediamentos umanos de su 4.000 a.C. A pustis a custas populatziones si sunt summadas ateras populatziones de nuragigos chi si fuiant dae Campidanu pro neghe de sos cartaginesos: si creet ca su nomene de sa bidda bengiat dae custas populatziones sos Iolaesos. Ateras rastras las ant agatadas in sos logos de Sinasi, Su trichinzu, Puzone, S'enucrarzu, Sa 'erina, Sos molinos, Sos gadones, Moroniai, Orrocochina e Donnicheddu (de epuca juigale). Sos abitantes in su IV seculu fint galu paganos mentras in totu sa Sardigna fint jae cristianos, s'imperadore bizantinu Mauritziu, aiat cumpresu ca su controllu de sa Sardigna non podiat essere cumpletu chentza su controllu religiosu, duncas aiat pedidu agiudu a su papa Gregoriu Mannu, su cale tramite su capu de sos barbaricinos Ospitone (chi fit jae cristianu e chi si narat biviat in su monte de Santu Basili) aiat cunvertidu sa populatzione cun su agiudu de Santu Felice e Santu Ciriacu.

Epuca Juigale modìfica

In epuca giudicale faghiant parte de sa curadoria de Ollolai sas biddas de Gavoi, Lodine, Fonne, Ovodda, Ortzai, Mamoyada, Teti, Austis, Tìana, Orgòsolo e Ulìana. Importante de custa epuca est su fogu chi su 5 de Austu de su 1490 chi aiat distruidu totu sa bidda, si narat ca est istadu su frutu de sa disamistade intra sas famiglias de sos Arbau e de sos Ladu, sos primos dae sa parte de sos Aragonesos, sos urtimos dae sa parte de su Juigadu de Arborea.

Limba modìfica

Particulare est su sardu chi si faeddat in Ollolai, paris cun sas biddas de Ovodda, Mamoyada, Orgòsolo, Ulìana, Fonne, Lodine, Ortzai e Gavoi, su cale est caraterizadu dae una oclusione laringale su corpu de glotide pro sas literas K e F, paris fintzas cun sas biddas de su Sarrabus, est s'unicu casu intra totu sas limbas romanzas.

Festas printzipales modìfica

Sas festas printzipales sunt Santu Mighele su 29 de cabudanni e s'8 de mayu, Santu Basili sa primu die de cabudanni, Santu Antoni su 17 de Jannarzu. Sa festa prus importante in die de oe est Santu Porthulu sa cale durat batto dies dae su 23 de austu. Meda importante est su Carrasegare cun sas Mascheras Lìmpias, sos Intintos e sos Bumbones. Totu sas festas de s'istiu sunt caraterizadas dae sas protzessiones a caddu.

Galleria modìfica

Artìculos ligados modìfica

Cullegamentos de foras modìfica