Finlandizatzione

Artìculu in LSC

Su tèrmine finlandizatzione (in inglesu: Finlandization; in finlandesuː suomettuminen, in isvedesuː finlandisering, in tedescuː Finnlandisierung) est istadu coniadu dae sos mèdios de comunicatzione otzidentales durante sa gherra frita pro descrìere sa polìtica de neutralidade condùida dae Finlàndia. Segundu custa dotrina, sa Finlàndia, mancari s'agataret in s'ovest de sa cortina de ferru, evitaiat pigare positzione in sos afàrios chi poderent inchietare a s'Unione Soviètica, cosa chi, in sa pràtica, at tentu a cunsighèntzia sa reduida de sa soberania polìtica de s'istadu.

Su presidente finlandesu J.K. Paasikivi cun su presidente de su Soviet Supremu K.E. Voroshilov in Mosca in su 1955.

Sos primos a impreare custu trèmene sunt istados sos polìticos tedescos chi teniant timoria chi su disechilìbriu de sas fortzas a favore de su Patu de Varsàvia permiteret a s'Unione Soviètica fàghere una tutela subra sa Repùblica Federale de Germània in s'istile finlandesu. Su cuntzetu fiat recuperadu dae sa NATO, pro giustificare una majore presèntzia nordamericana in Germània e s'isboddigamentu de sos mìssiles Pershing in custu istadu.

In Finlàndia, s'impreu de su trèmene finlandizatzione est istadu sentidu comente una crìtica grae, derivende de s'incapatzidade de cumprèndere sos aspetos pràticos de una situatzione in ue una natzione minore intentat de subrabìvere cun unu bighinu chi espressat una neta primatzia culturale e ideològica, chentza pèrdere sa soberania de cosa sua. Sa finlandizatzione est istada duncas, pro sa Finlàndia, una Realpolitik de sa subrabivèntzia.

Su faeddu si podet usare fintzas pro si refèrrere a relatas internatzionales in situatziones prètzisas, comente s'atitudine de sa Danimarca in sos cunfrontos de sa Germània intre su 1871 e su 1940, e sas relatziones intre Taiwan e sa Tzina dae su 2008.