Custu artìculu est iscritu cun sa grafia Limba Sarda Comuna. Abbàida sas àteras bariedades gràficas:

campidanesu · logudoresu · nugoresu

Sarcapos (o Sarcopos) fiat una tzitade antiga de Sardigna de època fenìtziu-pùnica e romana, situada in sa sub-regione de su Sarrabus, a chi dat su nùmene[1]. Est mentovada in s'Itinerariu antoninu de su sèculu III.

Sarcapos
Logu Biddeputzi (SU), Itàlia
Tziviltade fenìtzios, pùnicos, romanos
Custu template: càstia  cuntierras  modìfica

Sa posidura esata est istada pro tempus longu ogetu de dibata, oe in die si tirat a dda localizare in su territòriu de Biddeputzi, acanta de Cucuru Santa Maria, in localidade Eringiana, a curtzu de su foghe de su Frumendosa. De sa bidda abarrant unos cantos rastros comente is ruinas de unu fàbricu chi si presumit fiat unu tèmplu[2] e una necròpoli chi at torradu prus de 170 sepulturas pùnicas e romanas.[3]

Istòria

modìfica

Sarcapos si cunfiguraiat comente unu tzentru de suportu de is caminos cara a Etrùria, fiat su solu portu de frùmene de de sa costa orientale sarda. No est possìbile dimustrare si, a su mancu fintzas a sa conchista romana de s'ìsula, custu tzentru fiat controlladu dae is fenìtzios, ma est comente si siat creìbile chi sa presèntzia de cummertziantes pùnicos fiat istada sighida; est de agiudu cunsiderare chi si Sarcapos, chentza de sistemas de defensa evientes, isulada e inghiriada dae is populatziones nuraghesas, fiat istada suta s'autoridade fenìtzia, pro neghe de sos abolotos indìgenos fitianos non diat àere tentu possibilidades medas de subrabìvere. A pustis de sa prima gherra pùnica e sa gherra de is mertzenàrios, una borta chi sa Sardigna fiat fata provìntzia romana, Sarcapos fiat creschida de importu e su portu suo pro is caminos de is naes viagende de Itàlia tzentrale. In s'òpera de Tolomeu Itinerarium Antonini, sa tzitade antiga est inditada a longu a longu de su caminu chi de Càlaris giughiat a Olbia, intre Ferraria (Santu Gregori) e Porticenses (Tertenia), in is intòrrios de sa foghe de su Saipros Potamos (chi benit a èssere su Frumendosa). Pro neghe de is curreras fitianas dae mare, de su sèculu VIII, sa bidda si fiat trasladada a su giassu in ue oe in die s'agatat sa chi oe est Biddeputzi, chi resurtaiat prus fàtzile de difendere in casu de atacos.

Riferimentos

modìfica
  1. (IT) Sarrabus, in treccani.it.
  2. (IT) Villaputzu, Porto di Sarcapos, in sardegnacultura.it. URL consultadu su 20 austu 2023 (archiviadu dae s'url originale su 20 austu 2023).
  3. (IT) Maria Rosaria Manunza, Scavi nella necropoli di Sarcapos (Villaputzu – CA).