Giovanni Ugas

archeòlogu e acadèmicu sardu
Custu artìculu est iscritu cun sa grafia Limba Sarda Comuna. Abbàida sas àteras bariedades gràficas:

campidanesu · logudoresu · nugoresu

Giovanni Ugas (Muristeni, 1944) est un'archeòlogu e acadèmicu sardu, connotu comente unu de sos espertos prus mannos in contu de archeologia nuraghesa de semper.[1][2]

Giovanni Ugas
Àteros nùmenesGiuanni Ugas
Nàschida1944
Muristeni
Natzionalidadesarda
Tzitadinàntziaitaliana
Alma materUniversidade de Casteddu
Traballuarcheòlogu e acadèmicu
Positzione de traballuispetore e diretore archeòlogu pro sa sovrintendèntzia, chircadore e professore universitàriu de Preistòria e Protoistòria
Interessos printzipalesarcheologia nuraghesa, archeologia fenìtzia e pùnica, istòria sarda, archeologia e istòria de s'oriente de mesu, mescamente ligada a su perìodu de su brunzu e de su ferru e a s'invasione de sos pòpulos de su mare
Istitutziones de traballu
Campu(os)istòria sarda, archeologia nuraghesa, fenìtzia e pùnica e archeologia e istòria de s'oriente de mesu

Biografia modìfica

A pustis de su litzeu clàssicu, at istudiadu in s'Universidade de Casteddu in ue s'est laureadu cun una tesi subra sas chircas paletnològicas subra su Monte Olladiri de Muristeni, cun Erricu Atzeni e Giuanni Lilliu comente reladores.

At pigadu parte a prus de 250 iscavos,[2] cun sos primos chi sunt istados sos de Pranus Espis in Pramantellu, de Riu Sa Mela in Guasila, de su 1973 in Mandas e de sos annos dae su 1974 a su 1978 in Santu Sparau. In su 1981 at iscobertu unu bidditzolu pùnicu in Is Argioleddas in Samassi. Dae su 1982 a su 1984 at iscavadu in Mara Arbarei e in su 1987 at iscobertu su bidditzolu prenuràgicu de Pranu Sisinni in Sàrdara.[1] At sighidu pro deghinas de annos cun àteros iscavos in Sardigna e in foras, cun iscavos fintzas in logos de s'oriente de mesu che a El-Ahwat, cunsideradu dae issu e dae archeòlogos israelianos comente Adam Zertal e Bar Shay comente situ populadu dae sardos.[3][4]

At istudiadu meda s'istrutura sotziale, polìtica e econòmica de sa sotziedade sarda de s'edade nuràgica, e sas relatziones chi custa tziviltade at tentu cun sas àteras de su Mediterràneu.[5] Paris a su mastru suo Giuanni Lilliu a s'incumintzu e a pustis a sa sola, at analizadu fintzas sa colada de sa sotziedade de su tempus a sa fase "aristocràtica"[6] ligada a sos Gigantes de Mont'e Prama[7][1] e a parre suo finas a àteras innovatziones, che a s'iscritura.[8] A sa nàschida e a sa prima parte de s'ivilupu de custa tziviltade, imbetzes, at dedicadu su testu suo "L'Alba dei Nuraghi", de su 2005.

Un'àteru tema de importu mannu istudiadu dae issu est istadu su de su reconnoschimentu de s'identificatzione de sos nuràgicos cun sos shardana, unu de sos pòpulos de su mare tzitados in s'istoriografia egìtzia.[9][5][4][10] A custu argumentu at dedicadu unu sàgiu in su 2016, tituladu "Shardana e Sardegna: i popoli del mare, gli alleati del Nordafrica e la fine dei Grandi Regni (XV-XII secolo a.C.)",[11][10] cun s'editore Edizioni della Torre, in ue però s'est fintzas ocupadu de àteras chistiones chi pertocant a sa tziviltade nuraghesa e at analizadu fintzas sas teorias a disponimentu pro sos àteros pòpulos de su mare.[12]

In su 2022, imbetzes, at publicadu "C'era una volta Atlantide: l'identità geografica e storica dell'isola di Platone" in ue at argumentadu una tesi giai propònnida dae issu,[13] est a nàrrere s'identificatzione de sa terra chi at ispiradu su mitu de Atlàntide cun s'Àfrica nord-otzidentale, tramudada in ìsula dae sos iscritores.[14]

De annotu est fintzas s'impinnu suo in contu de valorizatzione e impreu de sa limba sarda,[5] tema chi at semper cunsideradu de importu mannu, e pro s'impreu suo pro s'imparòngiu de sas àteras matèrias.[15][2] In sos annos suos comente dotzente de s'Universidade de Casteddu at fatu letziones de archeologia in sardu, e in su 2009 est istadu su reladore de sa tesi de su dischente suo Daniele Carta, sa prima tesi in sardu publicada in sa facultade de lìteras de cussa universidade.[16]

Dae su 2020 ghiat su Comitadu iscientìficu de s'assòtziu "Sardegna verso l’Unesco" chi punnat a otènnere su reconnoschimentu de Patrimòniu mundiale de s'umanidade dae s'UNESCO pro totu sos monumentos de sa tziviltade nuràgica.[17][18]

Publicatziones modìfica

In sa carriera at iscritu unu nùmeru mannu meda de artìculos e àteras publicatziones[19]. Custa est una lista de petzi sos libros suos:

Riferimentos modìfica

  1. 1.0 1.1 1.2 SBS | Giovanni Ugas, in www.editoriasarda.it. URL consultadu su 29 abrile 2024.
  2. 2.0 2.1 2.2 (IT) Stefano Ambu, Ugas - Il “re” degli scavi e i segreti dell’isola, in La Nuova Sardegna, 7 santugaine 2019. URL consultadu su 29 abrile 2024.
  3. (EN) Archaeological site could cast light on life of Biblical villain Sisera, in The Jerusalem Post | JPost.com, 27 santandria 2019. URL consultadu su 29 abrile 2024.
  4. 4.0 4.1 (IT) SP INTERVISTA>GIOVANNI UGAS: SHARDANA>LA NAVIGAZIONE DEI SARDI - Sardinia Point, in sardiniapoint.it, 23 abrile 2022. URL consultadu su 29 abrile 2024.
  5. 5.0 5.1 5.2 (IT) Ivan Monni, Intervista a Prof. Giovanni Ugas (prima parte) - Nazione e Questione Sarda: Autonomia o Indipendenza?, in S'Indipendente, 28 abrile 2024. URL consultadu su 29 abrile 2024.
  6. (IT) Nel mondo degli antichi: gli Shardana-Nuragici raccontati dall’archeologo • Làcanas, in Làcanas, 12 martzu 2012. URL consultadu su 29 abrile 2024.
  7. (IT) Ignazio Dessì, Giovanni Ugas: 'Ecco chi erano i Giganti di Mont'e Prama, enigmatici testimoni di una grande civiltà', in Tiscali Notizie, 29 martzu 2015. URL consultadu su 29 abrile 2024.
  8. (IT) Ignazio Dessì, Scrittura nuragica, Ugas: 'Oltre 60 reperti con segni alfabetici e numerici', in Tiscali Notizie, 15 abrile 2015. URL consultadu su 29 abrile 2024.
  9. (IT) Federico Francioni, L’opera di Giovanni Ugas sugli Shardana: una svolta che non riguarda solo l’archeologia, in Fondazione Sardinia, 11 trìulas 2017. URL consultadu su 29 abrile 2024.
  10. 10.0 10.1 (IT) Ivan Monni, Intervista a Prof. Giovanni Ugas (seconda parte) - Sardi e Shardana, in S'Indipendente, 4 maju 2024. URL consultadu s'8 maju 2024.
  11. (IT) Ignazio Dessì, “Ecco chi erano i Popoli del mare. Gli Shardana? Gli antichi sardi nuragici”: il nuovo rivoluzionario libro di Giovanni Ugas, in Tiscali Notizie, 29 martzu 2017. URL consultadu su 29 abrile 2024.
  12. (IT) Shardana e Sardegna. Il libro dell’archeologo Giovanni Ugas • Làcanas, in Làcanas, 11 martzu 2021. URL consultadu su 29 abrile 2024.
  13. (IT) Giovanni Ugas, L’Isola del continente: L’Atlantide tra fantasia e storia, in Sardegna Soprattutto, 28 freàrgiu 2016. URL consultadu su 29 abrile 2024.
  14. (IT) Ignazio Dessì, La nuova rivoluzionaria tesi sul mistero di Atlantide, l’archeologo: “Ecco dove si trovava davvero e perché è scomparsa”, in Tiscali Cultura, 15 santugaine 2022. URL consultadu su 29 abrile 2024.
  15. Giuanni Ugas, Adiosu maistu mannu, ballaus unu ballu tundu, in gianfrancopintore.blogspot.com, 20 freàrgiu 2012. URL consultadu su 29 abrile 2024.
  16. (IT) Nicola Perrotti, L'età dei Nuraghi spiegata in sardo: Uno studente di Serrenti ha deciso di scrivere e discutere la sua tesi di laurea in sardo: è la prima volta che accade nella facoltà di Lettere, in L'Unione Sarda, 24 freàrgiu 2009. URL consultadu su 29 abrile 2024.
  17. (IT) La Sardegna verso l'Unesco, in La Sardegna verso l'Unesco, 26 abrile 2024. URL consultadu su 29 abrile 2024.
  18. (IT) Chi siamo, in La Sardegna verso l'Unesco. URL consultadu su 29 abrile 2024.
  19. Giovanni Ugas, in linkedin.com. URL consultadu su 29 abrile 2024.

Ligàmenes esternos modìfica

Controllu de autoridadeVIAF (EN248831962 · ISNI (EN0000 0003 8583 2131 · BNF (FRcb13760020n (data) · CiNii (JAENDA02831500 · LCCN (ENn87898357 · NTA (EN072577126 · OL OL606788A · SBN (ITCFIV009055 · SUDOC (FR110459385 · WorldCat Identities (ENn87-898357