Commonwealth de sas Natziones
Artìculu in LSC
Su Commonwealth de sas Natziones (in inglesu: Commonwealth of Nations; literalmente « Comunidade de sas Natziones »), prus comunemente naradu Commonwealth, est una organizatzione interguvernativa creada su 26 de onniasantu 1926, formada de 53 istados membros indipendentes e soberanos. Totus, foras pro su Mozambicu e su Ruanda sunt ex colònias o protetorados de s'Impèriu Britànnicu. Su Camerun est particulare , sende chi sa corona Rènniu Unidu at retzidu petzi unu mandadu, dadu de sa Sotziedade de is Natziones, a coa de s'ONU, subra una parte minore de su territòriu.

Istoria modìfica
In die de oe galu, su Commonwealth est simbolicamente ghiadu de su soberanu de su Rènniu Unidu, mancari sa majoria de sos paisos membros tengiat istitutziones republicanas. Sas natziones chi nde faghent parte sunt acapiadas de interèssios communos, ma sunt indipendentes s'una de s'àtera. Non sunt ligadas de tratadu perunu e podent mantènnere sa neutralidade in su casu chi unu o prus de sos àteros membros s'agatent impinnados in cunflitos armados.
Si sa majoria de sas colònias britànnicas at adillidu a su Commonwealth, àteras antigas colònias (is Istados Unidos d'Amèrica) e unos cantos protetorados o paisos suta mandadu, nde sunt abarrados a foras, comente Egitu, Iràq, Giordània, Palestina, sa colònia e protetoradu de Aden (federatzione de sos emirados arabos de su sud), Kuwait, Bahrein, Qatàr sos Emirados Arabos Unidos e s'Omàn. Irlanda, Zimbabwe e Gàmbia, nd'ant fatu parte in tempus andadu.
Membros modìfica
Lista de sos paisos adillentes a su Commonwealth de sas natziones segundu annu de adillida
- Regnu Unidu (1931)
- Cànada (1931)
- Sudàfrica (1931; bessidu in su 1961 ma torradu in su 1994 a pustis de s'acabu de s'apartheid)
- Austràlia (1942; pretziada in su 1931 ma ratificada in su 1942)
- Noa Zelanda (1947; pretziada in su 1931 ma ratificada in su 1947)
- Ìndia (1947)
- Pakistan (1947; bessidu in su 1972, torradu a intrare in su 1989, suspèndidu in su 2007)
- Sri Lanka (1948)
- Ghana (1957)
- Malaìsia (1957)
- Nigèria (1960; suspèndida in su 1995 ma torrada a ammitere in su 1999)
- Cipro (1961)
- Sierra Leone (1961)
- Giamàica (1962)
- Trinidad e Tobago (1962)
- Uganda (1962)
- Kenya (1963)
- Tanzània (1964)
- Malawi (1964)
- Malta (1964)
- Zàmbia (1964)
- Singapore (1965)
- Guyana (1966)
- Botswana (1966)
- Lesotho (1966)
- Barbados (1966)
- Mauritius (1968)
- Swaziland (1968)
- Samoa (1970)
- Tonga (1970)
- Figi (1970; bessidas in su 1987 torradas in su 1997 suspenèndidas in su 2006)
- Bangladesh (1972)
- Bahamas (1973)
- Grenada (1974)
- Pàpua Noa Guinea (1975)
- Seychelles (1976)
- Ìsulas Salomone (1978)
- Tuvalu (1978)
- Dominica (1978)
- Saint Lucia (1979)
- Saint Vincent e sas Grenadinas (1979)
- Kiribati (1979)
- Vanuatu (1980)
- Antigua e Barbuda (1981)
- Belize (1981)
- Maldivas (1982)
- Saint Kitts e Nevis (1983)
- Brunei (1984)
- Namìbia (1990)
- Mozambicu (1995)
- Camerùn (1995)
- Nauru (1999)
- Ruanda (2009)[1]
Monarchias de su Commonwealth (15 istados) modìfica
- Antigua e Barbuda
- Austràlia
- Bahamas
- Belize
- Cànada
- Giamàica
- Grenada
- Ìsulas Salomone
- Noa Zelanda
- Pàpua Noa Guinea
- Regnu Unidu
- Saint Kitts e Nevis
- Saint Vincent e sas Grenadinas
- Saint Lucia
- Tuvalu
Natziones de su Commonwealth cun monarchia pròpia (5 istados) modìfica
Repùblicas de su Commonwealth (33 istados) modìfica
- Bangladesh
- Barbados[2]
- Botswana
- Camerun
- Tzipru
- Dominica
- Figi
- Gàmbia[3]
- Ghana
- Guyana
- Ìndia
- Kenya
- Kiribati
- Malawi
- Maldivas
- Malta
- Mauritius
- Mozambicu
- Namìbia
- Nauru
- Nigèria
- Pakistan
- Ruanda
- Samoa
- Seychelles
- Sierra Leone
- Singapore
- Sri Lanka
- Sudàfrica
- Tanzània
- Trinidad e Tobago
- Uganda
- Zàmbia
Ex membros (2 istados) modìfica
Àteros progetos modìfica
Wikimedia Commons tenet files chi ligant a: Commonwealth de sas Natziones |
- ↑ Rwanda: Joining the Commonwealth, dae The New Times. Editore AllAfrica, 27 de santandria 2009
- ↑ (EN) Barbados becomes a republic and parts ways with the Queen, in bbc.com.
- ↑ (EN) Gambia, The, in thecommonwealth.org.